Blogreeks als aanvulling op de tentoonstelling Vrouwen voor het Voetlicht in museum Catharijneconvent. Vrouwen en religie, een thema waar altijd meer over gezegd kan worden. Deze blogreeks zal niet enkel thema’s aanhalen die niet zijn terug te vinden in de tentoonstelling, maar zal de tentoonstelling bespreken en er op reflecteren
– Blog nummer 1 (inleiding en vrouwenspiritualiteit)
Door Hayk Vervoort
student Master Religiewetenschappen
en stagiair bij Kosmopolis Utrecht.
Introductie blogreeks
Museum Catharijneconvent in Utrecht is sinds 1 maart de tentoonstelling Vrouwen voor het Voetlicht te zien. Kosmopolis Utrecht is in augustus en oktober van plan omtrent deze tentoonstelling een tweetal culturele evenementen te organiseren, waarvan één onder de noemer van WomenSpeak! De tentoonstelling gaat op zichzelf al op een mooie en historisch uitvoerige manier in op de positie van de vrouw in de christelijke kerk in Nederland. Toch denkt Kosmopolis met een randprogramma een waardevolle toevoeging te bieden aan de tentoonstelling. Het thema is ook gewoon zeer breed, zeker als je het meer in algemene zin gaat hebben over vrouwen en religie. Zo kan een randprogramma meer verschillende doelgroepen aanspreken en de tentoonstelling van een multireligieus kader voorzien. Met deze gedachte om een toevoeging te kunnen bieden wil ik ook via blogs ingaan op het thema vrouwen en religie. Door het verdiende succes is de tentoonstelling verlengd tot 7 oktober. Dat biedt mij de mogelijkheid om tot die tijd iedere twee weken een blog te publiceren.
Het religieus landschap in Nederland is sterk in beweging. Halverwege de twintigste eeuw was de veronderstelling dat religie in een moderne westerse maatschappij als Nederland zou verdwijnen. Deze veronderstelling is inmiddels verworpen, religie verandert eerder dan dat het verdwijnt. Er is sprake van ontkerkelijking, maar vaak betekent dit ook dat mensen op zoek zijn naar andere vormen van betekenisgeving, of dat religie meer in de privésfeer beleefd wordt. Een rode lijn in de hedendaagse ontwikkeling van religie is de belangrijke rol die vrouwen er in spelen. Over het algemeenwordt er bijvoorbeeld vaak gezegd dat de religiositeit onder vrouwen hoger is dan onder mannen.
Alledaags en buitengewoon
Op vrijdag 22 juni werd in Museum Catharijneconvent het boek Alledaags en Buitengewoon: Spiritualiteit in Vrouwendomeinen gepresenteerd. Dit boek, onder redactie van theologes Angela Berlis (Universiteit Bern) en Anne-Marie Korte (Universiteit Utrecht), bestaat uit een reeks bijdragen van verschillende theologes en religiewetenschappers over ervaringen van zogenaamde ‘alledaagse heiligheid’. Het laat zien dat heiligheid in deze tijd van leeglopende kerken niet verdwijnt, maar dat er juist nog een overvloed is aan heiligheid in, in dit geval, vrouwendomeinen. Deze heiligheid zit hem in het persoonlijk, alledaagse leven van vrouwen; in badkamers, schilderateliers en op stadspleinen. Een leuke toevoeging dus, tegenover de inslag van de tentoonstelling waarin de ervaring van heiligheid door vrouwen vooral binnen de kerk te vinden is.
Daarnaast is het boek tot stand gekomen onder redactie van Angela Berlis en Anne-Marie Korte, respectievelijk een oudkatholieke- en een katholieke theologe. Dat is interessant, omdat in de tentoonstelling voornamelijk het protestantse verhaal verteld wordt. Enerzijds is dat logisch, en misschien ook aantrekkelijker, wanneer we vrouwen in de geschiedenis van de christelijke kerk voor het voetlicht willen brengen; de protestantse traditie kent sinds 100 jaar vrouwelijke voorgangers, anders dan de katholieke kerk. Maar het historisch belang van vrouwen in de kerk is natuurlijk niet enkel te meten aan bepaalde functies die vrouwen binnen de kerkelijke structuur hebben bekleed.
Om twee redenen dus erg leuk dat het museum ruimte biedt aan de presentatie van Alledaags en buitengewoon; qua inhoud van het boek en qua achtergrond van degenen die er aan meewerkten.
Blog 2: maandag 16 juli.
Met medewerking van Museum Catharijneconvent
Zie ook:
# ‘Vrouwen voor het voetlicht’ op de website van Museum Catharijneconvent
# ‘Alledaags en Buitengewoon’ bij uitgeverij Skandalon
# Facebook Kosmopolis Utrecht