Blogreeks als aanvulling op de tentoonstelling Vrouwen voor het Voetlicht in Museum Catharijneconvent. Vrouwen en religie, een thema waar altijd meer over gezegd kan worden. Deze blogreeks zal niet enkel thema’s aanhalen die niet zijn terug te vinden in de tentoonstelling, maar zal de tentoonstelling bespreken en er op reflecteren.
–Blog nummer 5 (Petronella Moens)
Door Hayk Vervoort, student Master Religiewetenschappen en stagiair bij Kosmopolis Utrecht.
Petronella Moens (1762-1843)
Degenen die de tentoonstelling ‘Vrouwen voor het Voetlicht’ hebben bezocht, hebben al kennis mogen maken met Petronella Moens. Vanzelfsprekend maakt zij deel uit van de tentoonstelling, de vrouw die als kind nagenoeg blind werd en later als schrijfster van christelijke gedichten, toneelstukken en romans beroemd zou worden. Bovendien heeft zij een groot deel van haar leven in Utrecht gewoond en in die periode vooral boeken geschreven speciaal voor vrouwen. Hoe is een blog over deze persoon dan een toevoeging op de tentoonstelling? Dat zit hem in de connectie die er gemaakt kan worden met de projecten die Kosmopolis Utrecht organiseert rondom het thema slavernij (zie: Sporen van Slavernij in Utrecht). Petronella Moens was namelijk ook een politiek zeer geëngageerd schrijfster en tekende in haar geschriften protest aan tegen de slavenhandel die in haar tijd ‘floreerde’ met volledige steun van de Nederlandse overheid.
Moens kan gezien worden als een abolitioniste avant la lettre; pas decennia later is haar kritische insteek op een meer georganiseerde manier tot uiting gekomen in vaak ook weer door vrouwen geïnitieerde (christelijke) antislavernijbewegingen zoals het ‘Amsterdamse Dames-Comité ter bevordering van de Evangelie-verkondiging en de Afschaffing der Slavernij in Suriname’. Dergelijke actiegroepen zamelden geld in om slaven vrij te kunnen kopen. Dit werd, naar Amerikaans en Engels voorbeeld, gedaan door middel van antislavernij-handwerkbazaars of –loterijen. Nederland schafte in 1863 de slavernij af, lang na Engeland (1933) en Frankrijk (1948).
De kop en schotel op de foto zijn hoogstwaarschijnlijk speciaal voor een antislavernijloterij gemaakt.
Tekst schotel: ‘Als niemand u ziet, God ziet u’
Als het gaat om de rol van vrouwen in de geschiedenis van het Nederlands christendom, lijkt dit me toch ook een fenomeen dat waardevol is om in de geest van de tentoonstelling te belichten. Zeker ook omdat het volgend jaar 150 jaar geleden is dat de slavernij is afgeschaft zijn figuren als Petronella Moens en haar ideeën het waard te worden benadrukt. Deze blog staat daarin niet alleen. Afgelopen zondag vond er in Museum Catharijneconvent, in samenwerking met Kosmopolis Utrecht, een dubbellezing plaats over Petronella Moens. Ans Veltman, Moens-expert, wist een mooi beeld te schetsen van de persoon Petronella Moens. Vervolgens plaatste historica Esther Captain Moens dat gegeven in de bredere context van het slavernijverleden in de stad Utrecht. Deze dubbellezing viel onder de noemer van WomenSpeak!, en kon zodoende rekenen op geïnteresseerd en enthousiast publiek.
Blog 6: maandag 10 september
Zie ook:
# ‘Vrouwen voor het voetlicht’ op de website van Museum Catharijneconvent
# Facebook Kosmopolis Utrecht
Petronella Moens:
# Biografisch Portaal # Stichting Petronella Moens # historici.nl
