Het voorwoord in het fotoboek Paradijsvogels in de Polder is geschreven door Pamela Pattynama, bijzonder hoogleraar Indische literatuur en cultuur Universiteit van Amsterdam. Zij woonde als Indisch kind tussen 1955 en 1962 in Hollandia en op het eiland Biak in Nederlands Nieuw-Guinea. Nog elk jaar gaat Pamela naar de ‘Lachvogel’-reünie voor een ontmoeting met haar vriendinnen die zij op haar zevende jaar in Nieuw-Guinea heeft leren kennen.
‘Zodra ik in een warm land ben bemachtig ik een lekker heet hapje en eet het op, op het stille middaguur, op het heetst van de dag: Base G, verzengende zon op schouders, geklotsklots van golfjes, geritsel van bomen, brandende tjabé (kleine, hete peper) in mond.’
Op 22 april 1944 voerden de Amerikanen in het toenmalige Nederlandse deel van Nieuw-Guinea een verrassingsaanval uit en veroverden Hollandia (het huidige Jayapura) op de Japanners. De kust bij Hollandia was verdeeld in diverse Base’s. Een van de landingsstranden was Base G, het enige stuk met een mooi zandstrand en een rif op 50 meter uit de kust. Pamela Pattynama beschrijft haar Tempo Dulu op het strand van Base G in 1958.
‘Als kind haatte ik Nieuw-Guinea: te warm, te veel toezicht – weg wilde ik, weg. Gek genoeg duikt nu dat ene geluksgevoel steeds op: Base G, Hollandia, Nieuw-Guinea. Toen mijn vader alleen nog een scooter had, leende hij soms een landrover. Dan was het meteen ribut (rumoerig) in huis. Lang voordat we eindelijk naar het strand gingen, klommen we al achterin de bak, nerveus elkaar duwend en vechtend wie aan de buitenkant mocht zitten. We hadden alleen zwempakjes aan en brandden onze billen aan de metalen bankjes.’
Base G – strand
Nog steeds gaan de inwoners van Jayapura op zondag naar het strand van Base G. Het water is niet diep, maximaal één meter tot het rif. Aan de linkerkant van het strand, dichtbij Kaap Suadja, is het strand het steilst en zijn grotere golven. Je kan er niet goed zwemmen, maar veel kinderen vinden het spelen in de hoge golven juist daar veel leuker.
‘Als we naar Base G gingen, deed mijn moeder ijsblokjes van gekookt water in een grote termosfles, pakte de autobinnenband in en een plaid om op te zitten. Ook kookte ze rijst met ketjab en cornedbeef uit blik. Maar het grote geluk kwam als we in Base G gado gado met tjabé en kroepoek mochten kopen, dichtgevouwen in een pisangblad.’
De citaten zijn afkomstig uit het boek Vertrouwd en vreemd – Ontmoetingen tussen Nederland, Indië en Indonesië (2000) van Esther Captain, Marieke Hellevoort en Marian van der Klein.
Lees ook:
# Expo Paradijsvogels in de Polder in stadhuis Utrecht | 2-31 mei
# Paradijsvogels in de Polder: Papoea’s in Nederland | 2 -31 mei
www.paradijsvogelsindepolder.nl | www.kosmopolisutrecht.nl | www.kitpublishers.nl
