De culturele sector kampt met keiharde bezuinigingen. Aan de vooravond van het indienen van de subsidieaanvragen bij OCW, Gemeente en Fondsen organiseerde ATANA in samenwerking met Kosmopolis de conferentie ALL INCLUSIVE voor diegenen die het toekomstig landschap bepalen: besturen, directies en leidinggevenden, adviseurs, beleidsmakers en ambtenaren uit het culturele veld.
Workshop ‘cultureel ondernemerschap’ tijdens All Inclusive, 15 december 2011
Met alle bezuinigingen in de cultuursector wordt veel wat is opgebouwd weer afgebroken. Giep Hagoort wil niet stil blijven staan bij de plannen van de regering maar een herstelprogramma oprichten voor de periode na deze regeerperiode. Tijdens de workshop wil Hagoort met de deelnemers ingaan op het herstelprogramma. Wat vinden de mensen uit de cultuursector van het idee? Wat is er nodig in het programma?
Een cultureel herstelprogramma voor de cultuur dat na het vertrek van het kabinet Rutte in 2015 in werking treedt. Dat beoogt initiatiefnemer Giep Hagoort, hoogleraar kunst en economie aan de Universiteit Utrecht en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Het Cultureel Herstelprogramma 2015-2020 moet de huidige kortingen op het cultuurbudget van 20% (€ 200 miljoen) door staatssecretaris Zijlstra (VVD, cultuur) compenseren.
Een tweede doel is het opnemen van culturele diversiteit als prioriteit in het cultuurbeleid. Culturele diversiteit is nu geschrapt door de staatssecretaris. Het initiatief is voor het eerst gepresenteerd tijdens All Inclusive. Tijdens deze presentatie was Noraly Beyer als ambassadeur van de Code Culturele Diversiteit aanwezig, om toelichting te geven over de code en het innovatieve karakter.
Culturele financieringsmaatschappij
In de ogen van de initiatiefnemer zal de financiering van het programma voornamelijk gezocht moeten worden in een culturele financieringsmaatschappij. Deze maatschappij draagt zorg voor zowel culturele diversiteit als de kleinschalige initiatieven zoals productiehuizen,
kunstenaarsinitiatieven en ensembles. De productiehuizen – die uniek zijn in Europa – worden nu door de staatssecretaris wegbezuinigd. Naast overheidsmiddelen trekt het fonds ook particuliere middelen aan via crowdfunding, legaten en loterijen. Om tot herstel van het huidig cultuurbeleid te komen, zal een bedrag van € 150 miljoen nodig zijn, zo is de inschatting
van Hagoort. Hij ziet een herstelprogramma ook als een noodzakelijke stap om te komen tot een creatieve economie waartoe de VN/Unctad in zijn rapport uit 2010 heeft opgeroepen.
Een workshopdeelnemer vindt dat het programma uit een negatieve premisse vertrekt. Kan het programma niet opbouwend worden geformuleerd? De angst bestaat dat er anders alleen over de bezuinigingen wordt geklaagd. Een andere opmerking is dat het nu niet duidelijk is wat het programma concreet beoogt. Daar kan volgens sommige deelnemers nog aan worden gewerkt. Tot slot stelt iemand dat het misschien verstandig is om de overheid uit het herstelprogramma te halen, aangezien de overheid zich terugtrekt.
Hagoort is van mening dat enige nadruk op wat wordt afgebroken nodig is, anders kan men niet vaststellen wat er moet worden hersteld. Wat het concrete doel van het programma betreft: het moet een fonds worden, dat initiatieven en instellingen financiert die zich bezighouden met diversiteit en/of innovatie en/of onderwijs en onderzoek, omdat juist deze onderwerpen van belang zijn voor het culturele landschap, maar in het huidige bestel wegvallen. De rol van de overheid kan veranderen na het huidige beleidsperiode, daarom moet er politieke steun worden gezocht, niet zozeer bij de coalitiepartijen, maar bij allerlei politici, om het belang van het programma te blijven benadrukken. Hagoort sluit af met de constatering dat meer onderzoek naar de beste vorm nodig en gewenst is. Dit is een plan voor de lange termijn waar hij graag de input uit het culturele veld voor krijgt.
