Op 1 juli wordt jaarlijks de terugkerende Surinaamse feestdag Keti Koti gevierd. Het is een feestdag dat me sterk doet denken aan Bevrijdingsdag op 5 mei. In beide gevallen wordt een bevrijding gevierd. Bij Keti Koti wordt de afschaffing van de slavernij in 1863 herdacht, wat al bijna 150 jaar geleden is. Op de Keti Koti-avond op 23 juni 2012 in de Johanneskerk in Utrecht werd aandacht besteed aan de slavernijverleden in Suriname, de Cariben en Nederlands-Indië.
Door Liyen Siaw 萧丽燕
– Gastcolumnist
Keti Koti tafel – 23 mei 2012
In de rij voor Heri Heri met bakkeljauw
Bij binnenkomst zag ik een enorme opkomst. Er hing al een gezellige sfeer. De avond werd ingeluid door de host Mercedes Zandwijken, zelf Surinaams en met voorouders die in slavernij hadden gezeten. Al gauw werd me duidelijk dat het niet zomaar een gezellige avond was, maar dat er ook stilgestaan werd bij de slavernijperiode omdat de opgediende maaltijd was omgeven door rituelen en belangrijke tradities. Ik was aangeschoven bij een groep Surinaamse vrouwen en al gauw werd ik betrokken bij de slavernijperiode. We hielden 1 minuut stilte voor de mensen die nog in de slavernij zitten, dekten de tafel voor een onverwachte gast die er vanavond niet bij kon zijn en aten pindasoep, die ook in de slavernijperiode werd gegeten.
Tijdens het eten werden er verhalen uitgewisseld over de slavernij. De vrouwen bij mij aan tafel wisten weinig uit eigen ervaring te vertellen, want ze hadden het alleen via anderen gehoord of gelezen in boeken. Aan andere tafels waren er wel een aantal die er meer over konden vertellen. Zo vertelde Joyceline (71) dat ze wist dat haar overgrootmoeder 13 was toen de slavernij werd afgeschaft. Hierdoor zag ik een tweedeling tussen mensen die wel van generatie op generatie de verhalen hebben meegekregen en mensen waarvan hun grootouders er niet over wilden praten. Ik was wel verbaasd over de openheid van de aanwezigen. Bij de Chinese cultuur wordt zelden gepraat over de negatieve dingen in onze cultuur.
Jongeren
Wel merkte ik dat er weinig jongeren aanwezig waren op deze Keti Koti-avond. Schrijfster Roline Redmond, die over haar familie in de slavernij schrijft, vertelde me dat ze volgend jaar zeker haar dochters van 30 en 32 meeneemt, want ze vindt het jammer dat ze er weinig mee te maken hebben. Ik zag hoe trots Marion (48) was toen ze me vertelde dat haar zoon een spreekbeurt wilde houden over de slavernijperiode. Ze vond het teleurstellend dat hier in Nederland weinig aandacht aan deze periode werd besteed. Net als in de Chinese cultuur merkte ik dat er een groeiende generatiekloof ontstond, waarbij jongeren door de Westerse omgeving minder betrokken voelen met hun Aziatische roots. De betrokkenheid van jonge Surinaamse dames die meededen aan de hoedenmodeshow van JaneSS, waarin moderne hoofdtooien werden getoond die afstammen uit de slavernijperiode, maakte dat weer goed. Ook mochten een aantal jonge kinderen 21 witte ballonnen kapot prikken, die staan voor de 21 kanonschoten die de afschaffing van de slavernij inluidden. Ik vond het een bijzondere avond waarin ik voelde dat ik en veel aanwezigen meer verbondenheid met de slavernijperiode kregen, waardoor de bevrijding een nieuwe betekenis kreeg.
Zie ook:
# Keti Koti: afschaffing slavernij herdenken en vieren
# Keti Koti-avond in Utrecht een groot success
# Beluister radioreportage van Sam jones bij RNW (Wereldomroep)
# Bekijk de foto’s van Keti Koti 2012 op onze Facebook-site
