In haar inleiding schetste initiatiefnemer en hoofdredacteur Joke van der Zwaard het gangbare beeld van vrouwen in Nederland, met een voorhoedecategorie van (bijna) uitgeëmancipeerde autochtone vrouwen en een achterhoedecategorie van onderdrukte allochtone vrouwen. Een Tweestromenland waarin de ene categorie vrouwen autonomie wordt toegeschreven en de andere categorie autonomie wordt ontzegd. Het boek ‘Dwarse Vrouwen’ wil deze hokjesvisie openbreken en geeft zelf het goede voorbeeld door auteurs van verschillende generaties en afkomst aan elkaar te koppelen en door inhoudelijke dwarsverbanden op emancipatiegebied te laten zien tussen vrouwen in verschillende posities.
Wethouder Kriens, die het eerste exemplaar van Dwarse Vrouwen in ontvangst nam, kon zich vooral vinden in het idee van krachtige, eigenwijze vrouwen, zoals de vrouwen (grootmoeder, moeder, tantes) die de basis legden voor haar eigen ontwikkeling. In een paneldiscussie met vijf van de schrijfsters van het boek onderstreepte zij dat iedereen de vrijheid moet hebben om zelf keuzes te maken. Auteur Marjo Buitelaar (antropologe van de Rijks Universiteit Groningen) voegde er aan toe hoe belangrijk het is dat eigen keuzes ook worden erkend en bestaansrecht krijgen.
Auteur Fouzia Outmany (onderzoeker Social Studies Hogeschool INHolland Zuid) merkte op dat de media de verantwoordelijkheid voor emancipatie bij de vrouwen leggen. ‘Er zijn ook leerinstituten die hun werk niet goed doen,’ sprak zij, ‘Autonomie gaat niet alleen over innerlijke kracht of over de machtsverhoudingen thuis. Het gaat ook over structuren en beeldvorming. Ik zelf word bijvoorbeeld nog steeds in de eerste plaats gezien als iemand met een hoofddoek.’
‘Beoordeeld worden op uiterlijkheden, speelt in mijn werk ook een belangrijke rol’, zei Janine Janssen (hoofd onderzoek Landelijk Expertise Centrum Eer Gerelateerd Geweld bij de politie Haaglanden). ‘Toch doe ik mijn oorbellen niet af en ik ga niet lager praten, ik wil op mijn vakvrouwschap beoordeeld worden. Ik houd helemaal niet van zeuren, dat is mijn eer te na, maar ik weet wel dat ik er moeite voor moet doen.’
‘Om door te zetten, om je niet te laten vastpinnen op het standaardbeeld dat over jouw ‘soort’ bestaat, zei ‘huwelijksmigrant’ Teana Boston-Mammah (beleidsmedewerkster bij Scala, het Rotterdamse Expertisecentrum voor Emancipatie en Participatie) is verbeeldingskracht nodig en daarbij zijn voorbeelden van andere dwarse vrouwen erg belangrijk.
Beeld: Karin ter Laak
Dwarse vrouwen, verbindingen en verbeeldingskracht is een coproductie van de auteurs en Kosmopolis Rotterdam, mede mogelijk gemaakt door de gemeente Rotterdam (JOS) in het kader van het programma Dialogen Stadsburgerschap 2009 en gepubliceerd door Uitgeverij Aksant.
In 2010 werkt Kosmopolis Rotterdam specifieke thema’s uit het boek zoals arbeid, meervoudige loyaliteit en huwelijksmigratie in een aantal dialoogbijeenkomsten verder uit.
Redactie: Joke van der Zwaard, Janine Janssen, Saskia Keuzenkamp en Fouzia Outmany.
Te koop in de boekhandel, en online te bestellen via: Uitgeverij Aksant, www.aksant.nl
