De activiteiten van Kosmopolis Utrecht stonden in de maand mei 2012 in het teken van 50 jaar Papoea’s in Nederland. De aanwezigheid van deze vaak onzichtbare gemeenschap in Nederland stond op 11 mei centraal bij de presentatie van het fotoboek ‘Paradijsvogels in de Polder’ en de opening van de gelijknamige fototentoonstelling in het stadhuis van Utrecht. Enkele geportretteerden namen op 19 mei op het Tong Tong Festival in Den Haag deel aan een talkshow over de boekpresentatie. In een speciale ruimte in de Grand Pasar was een digitale versie van de expositie te zien.
Door Icif Coelingh
– Redactie/PR, Kosmopolis Utrecht
Papoea-oudere Zachi Sawor en wethouder Lintmeijer nemen een eerste exemplaar van het fotoboek in ontvangst. Beeld: Anna van Kooij
Met het verschijnen van het fotoboek Paradijsvogels in de Polder wordt de onzichtbaarheid van de Nederlandse Papoea’s doorbroken, 50 jaar na de komst van een paar honderd vluchtelingen naar Nederland. En dat trok de aandacht van verscheidene media. Een kleine greep: dagblad Trouw publiceert een aantal foto’s en schrijft dat slechts weinig mensen weten dat Papua de laatste kolonie in de Oost was. In een gesprek met Radio Nederland Wereldomroep zegt Max Ireeuw dat de Papoea’s in Nederland vrij zijn. ‘Onze traditionele vrijheden en eigendommen worden door Indonesië niet geaccepteerd. We hebben hier ons leven opgebouwd.’ In Ons Utrecht zoekt columniste Akke de Bruijn naar haar roots in Papua. Zij vraagt zich af hoe het de Papoea’s in Nederland is vergaan sinds 1962. Ravage webzine spreekt van een aangrijpend fotoboek: ‘De foto’s (van Bodil Anaïs) brengen de mensen wel heel dicht bij. Zo dicht dat ze bij je binnen komen en dat je er wel over na moet denken.’
Erkenning en herkenning
‘Schitterend, eindelijk erkenning’, verzucht een bezoeker op 11 mei in het stadhuis in Utrecht. Wethouder Lintmeijer ontvangt er een exemplaar van het boek en opent de tentoonstelling. Na de presentatie vindt het fotoboek gretig aftrek. . Een mooie mix van bezoekers bekijkt de foto’s van drie generaties. De aanwezige Papoea’s praten elkaar bij over hun belevenissen. Op de eerste zaterdag van het Tong Tong Festival geeft Nancy Jouwe (programmadirecteur Kosmopolis Utrecht) bij Cappuccino (NRCV-radio) een toelichting op het project Paradijsvogels in de Polder. Rond het middaguur is zij in het grote tentenkamp op het Malieveld in Den Haag en stelt in een talkshow in het Bibit-theater enkele geportretteerden aan het publiek voor. Theatermaker Frank Irving, één van degeportretteerden in het boek, staat samen met Jeannie Charlene op het Tong Tong Festival met een theaterstuk over zijn Papoea-roots.
Kosmo-stand is oase van rust op Tong Tong Fair
Kosmopolis Utrecht is op het Tong Tong Festival aanwezig met een digitale expositie van Paradijsvogels in de Polder en de vele bezoekers delen bij het zien van de foto’s hun eigen verhalen.Een oudere Nederlandse bezoekster vertelt dat ze zich in Hollandia (nu Jayapura) altijd eenzaam en alleen heeft gevoeld. ‘Mijn man werkte als landmeter in de binnenlanden van Nieuw-Guinea en was bijna nooit thuis.’ Twee Nederlandse mannen uit Manokwari proberen in het fotoboek beelden van herkenning te vinden. Enkele passerende Nederlandse Papoea’s zien ineens ‘ooms’ en ’tantes’ op de foto’s. Eén zegt: ’Je hebt soortgenoten nodig om te overleven, om samen een vuist te kunnen ballen.’ Twee oudere Indische zussen uit Eindhoven halen herinneringen op aan de Ronde Tafel Conferentie van 1949, hun moeder kookte voor de delegatieleden uit Nederlands Nieuw-Guinea.
Bruisend explosief
Jecko (tweede van rechts) staat voor RASA te roken
Jecko Siompo is Papoea en een choreograaf die werkt vanuit Jakarta. Hij is door Tong Tong en Kosmopolis naar Nederland gehaald om zijn befaamde dansstijl Animal Pop (gebaseerd op bewegingen van dieren in Papua) te demonstreren. Op het Tong Tong Festival trekt zijn gezelschap JeckoSDANCE met de voorstelling We came from the East keer op keer een stampvol Bintangtheater. In totaal kijken meer dan 1200 bezoekers naar de bijzondere mix van moderne dans, hiphop en traditionele Papoeadans. Steeds weer krijgen de dansers en Jecko een staande ovatie. En er wordt druk getwitterd. ‘Spectaculaire dansvoorstelling gezien’, ’Bruisend explosief optreden’, ‘Wat een energie, geweldig’, luidt het. Jecko geeft diverse dansworkshops aan Tong Tong publiek. Maar ook aan de hiphopcrew Ill Skills Squad, dansers van het Utrechtse DOX en het Amsterdamse Don’t Hit Mama. De laatste voorstelling wordt op 23 mei in RASA Utrecht gegeven en afgesloten met de Yospan-dans (populaire hedendaagse dans in Papua) in de foyer, op de klanken van DJ Teddy. Voor het theater RASA in de Pauwstraat vertelt Jecko, druk aan een sigaret trekkend, dat hij als ‘Artist in Residence’ nog tot medio juni in Nederland blijft om ideeën voor een nieuwe voorstelling op te doen.
Kosmopolis Utrecht is uitgenodigd om in het najaar een aantal culturele evenementen rondom Paradijsvogels in de Polder te organiseren, waaronder in het Bijlmerparktheater in Amsterdam ZO. Zie de website http://www.paradijsvogelsindepolder.nl/ voor actuele informatie.
Zie ook:
# Website paradijsvogelsindepolder.nl
# Artikel Expo Paradijsvogels in de Polder in stadhuis
# Artikel Danssensatie Jecko Siompo naar Nederland gehaald
# Artikel Jecko Siompo: hiphop is ontstaan in Papua
# Blog van gastcolumnist Liyen SIaw: Onzichtbaar?
# Bekijk ook de foto’s op Facebook: hier en hier.
